Peru Askatzeko Espedizioa

Peru Askatzeko Espedizioa, 1820an, Txileko gobernuak sortutako itsasoko eta lurreko indar militar bat izan zen, Rio de la Platako José de San Martín jeneral eta askatzailearen planaren zati bezala, Peruko Independentzia lortzeko, Hego Amerikako gobernu espainiarraren egoitza zena, eta, horrela, Hispanoamerikaren independentzia sendotzeko.

Maipúko garaipenaren ondoren, zeinarekin Txileko Independentzia lortzen duen, San Martin jeneralak Peruren independentzia prestatzen eta Peruko Erregeorderriaren kostaldea erasotzeko espedizio indar bat eratzen du, hegoaldeko armada askatzailearen lehorreratzea ziurtatzeko. Rio de la Platan bizi zen kaosaren aurrean, 1819ko otsailak 5ean, Txileko Errepublika berriaren eta Rio de la Platako Probintzia Batuaken arteko hitzarmen bat sinatu zen, honen bidez, indar militarra Txileko gobernuak antolatuko zuen, eta kostuak, Peruko etorkizuneko gobernu independenteak itzuli beharko zituen. Txileko zuzendari goren berriak, Bernardo O 'Higginsek, José de San Martín izendatu zuen armadaren buru, eta Thomas Cochrane marinel eskoziarra, itsas flotaren komandantea. Honela, "Peruko Armada Askatzailea", 1820ko maiatzaren 19ko Txileko Kongresuaren dekretu gorenez hala deitua, Txileko Armada Batu Askatzailea zen, Txileko Armadako eta Andeetako Armadako unitateen arteko indar konbinatu bat.

Cochraneko itsas espedizioak espainiar itsas boterea suntsitu zuen, eta lehorreko armadak irailaren 8an lehorreratu ziren Paracasko badian eta Arenalesen Peruko mendilerrorako espedizioetan parte hartu zuten. San Martin jenerala iparralderantz doa lehenik, eta Limara gero, Peruko Independentzia aldarrikatuz. Espedizio armada, Valparaisotik zetorrena, Perun egongo zen 1824ko Callaoko matxinada zela eta desegin zen arte, eta gelditu ziren gudariak Peruko Armadatik sortutako unitate berriei gehituko zaizkie, Peruko Armada Batua Askatzailea sortuz.